łaska pańska na pstrym koniu jeździ

* * *

1. (właściwy panu – mężczyźnie) your, yours; pański list otrzymałem 10 lipca I received your letter on July 10; proszę pozdrowić pańskiego ojca please, give my best regards to your father; czy to pański długopis? is that your pen, sir?; zapoznałem się z pańską sytuacją I'm familiar with your situation.

2. (= arystokratyczny) lordly, master; ( o manierach) lordlike; na pańskie usługi at your service; po pańsku in a lordly manner; łaska pańska na pstrym koniu jeździ being in your master's good graces doesn't last forever; your good fortune can be changed by a twist of fate; pańskie oko konia tuczy looking after your possessions brings good results; the eye of a master does more work than both his hands.

3. (= Boży) Lord's; Anioł Pański rz.-kat. Angelus; Męka Pańska rel. the Passion; modlitwa Pańska rel. the Lord's Prayer, Our Father; stacja Męki Pańskiej rz.-kat. Station (of the Cross); Przemienienie Pańskie rel. Transfiguration; Wniebowstąpienie Pańskie rel. Ascension Day; Objawienie Pańskie rel. Epiphany; Narodzenie Pańskie rel. the Nativity; wieczerza Pańska rel. the Lord's Supper; stół Pański ( w kościele protestanckim) the Lord's Table; roku Pańskiego arch. Anno Domini, in the year of our Lord; mam z tobą krzyż pański you're a heavy cross to bear.

- wkupić się a. wkraść się w czyjeś łaski to ingratiate onself with sb, to curry favour with sb

- zaskarbić sobie a. pozyskać czyjeś łaski to win sb’s favour

- być w łaskach u kogoś to be in sb’s good graces

- wypaść z czyichś łask to fall out of favour with sb

- zostać przywróconym do łask to be back in grace

- prawo łaski (royal) prerogative of mercy GB, (executive) clemency power US

- prezydent skorzystał wobec niego z prawa łaski he was granted a presidential pardon a. reprieve

- w drodze łaski zamieniono mu karę śmierci na dożywotcie his death sentence was commuted to life imprisonment

- w drodze łaski odroczono eksmisję starego człowieka the old man was granted a reprieve from eviction

- być w stanie łaski to be in a state of grace

- łaska boska a. boża divine grace

■ bez łaski a. łaski bez! pot. don’t do me any (big) favours! iron.; forget it, if it’s such a big deal! pot.

- „ile jestem winien?” – „co łaska” ‘how much?’ – ‘it’s up to you’

- stary żebrak prosi co łaska an old beggar is asking for a spare penny

- jak z łaski pot. grudgingly, reluctantly

- odpowiedzieć jak z łaski to answer grudgingly

- zrobić coś jak z łaski to do sth reluctantly

- jeśli łaska przest. if you please

- a przywitać się/podziękować nie łaska? iron. shouldn’t you say hello/thank you?

- król z bożej łaski sovereign by the grace of God

- polityk/malarka z bożej łaski (utalentowany) a born politician/painter

- tancerka/piosenkarz z bożej łaski iron. a piteous a. pathetic dancer/singer

- podaj mi gazetę, z łaski swojej could you please hand me the paper?

- być na czyjejś łasce to be at sb’s mercy

- być na łasce u kogoś a. żyć na czyjejś łasce to be dependent on sb’s generosity

- być zdanym na łaskę losu to be in the hands of fate

- zostawić kogoś na łasce losu to leave sb in the lurch, to leave sb to their fate

- robić łaskę komuś to condescend a. deign to do sth for sb

- wrócić do łask [osoba] to be back in grace; [szkockie kraty, kapelusze] to be back in style a. fashion

- zdać się na łaskę (i niełaskę) kogoś to throw oneself on sb’s mercy

- być zdanym na łaskę (i niełaskę) kogoś to be at sb’s mercy

- łaska pańska na pstrym koniu jeździ przysł. great men’s favours are uncertain

* * *

Ins.pl. -mi zool. horse ( Equus caballus); dosiadać konia mount a horse; jeździć na koniu ride a horse; koń arabski Arab horse; koń angielski English Thoroughbred; koń Przewalskiego zool. Przewalski's horse ( Equus caballus przewalskii); koń morski zool. walrus, morse ( Odobenus rosmarus); koń mechaniczny fiz. horsepower; żołnierz/policjant na koniu mounted soldier/policeman; na koń! to horse!, mount up!; konia z rzędem temu, kto zna odpowiedź I'll give half my kingdom to the one who knows the answer; jechać co koń wyskoczy ride like the wind; koń by się uśmiał it's so funny I forgot to laugh; można z nim konie kraść he'd lay down in traffic for you, he'd walk a mile in the rain to help you out; zjadłbym konia z kopytami I could eat a horse; pracować jak koń work like a dog l. horse; napracowałem l. naharowałem się jak koń I feel like I've been ridden hard and put away wet; znamy się jak łyse konie I know him/her like I know myself, I know him/her better than I know myself; robić kogoś w konia pull a fast one on sb; być czarnym koniem be a dark horse; koń trojański Trojan horse; zdrowy jak koń as fit as a fiddle; uradowany, jakby go kto na sto koni wsadził happy as a clam at high tide; baba z wozu, koniom lżej one down and easier to go, every little bit helps; królestwo za konia my kingdom for a horse; darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby you don't look a gift horse in the mouth; jeśli spaść, to z dobrego konia it's better to fail aiming high than to succeed aiming low; koń ma cztery nogi, a potknie się it's a good horse that never stumbles; łaska pańska na pstrym koniu jeździ being in your master's good graces doesn't last forever, your good fortune can be changed by a twist of fate; pańskie oko konia tuczy looking after your possessions brings good results, the eye of a master does more work than both his hands; koń jaki jest każdy widzi it's as plain as the nose on your face.

Gen. -a Ins.pl. -mi

1. ( zabawka) toy horse; koń na biegunach rocking horse.

2. sport (= kozioł) (vaulting l. long) horse.

3. szachy (= skoczek) knight, horse.

4. wulg. (= penis) prick, dick; walić konia jerk off; Br. toss off.

* * *

jeżdżę jeździsz

1. (= podróżować) travel; (autobusem, w samochodzie l. pociągu t.) ride; jeździć za granicę travel abroad.

2. (= kierować np. pojazdem) ride; jeździć konno ride (a horse); jeździć na motocyklu ride a motorbike l. motorcycle; jeździć na rowerze ride a bicycle/bike, cycle; jeździć na wrotkach roller-skate; jeździć samochodem drive (a car); łaska pańska na pstrym koniu jeździ you can't count on the higher-ups' favours to last.

3. (= kursować) run; o tej porze tramwaje już nie jeżdżą streetcars don't run at this time of night.

4. pot. (= ślizgać się, posuwać się) slide, run.

5. przen. (= wodzić) run ( po czymś along, down l. through sth); jeździć wzrokiem po czymś run one's eyes over sth; przejechał ręką po jej plecach he ran his hand down her back.

* * *

mottled, motley, patchy; pstry koc patchy blanket; pstry tłum motley crowd; łaska pańska na pstrym koniu jeździ being in your master's good graces doesn't last forever, your good fortune can be changed by a twist of fate, great men's favors are uncertain.